Đặc sản Thắng Cố – Món ăn độc đáo của vùng Tây Bắc.
Nói đến thắng cố, chắc hẳn ai cũng biết đó là đặc sản dân tộc của đồng bào dân tộc H’Mông ở miền núi Tây Bắc. Nhưng bây giờ, thắng cố đã trở thành món ăn ngon và quen thuộc của nhiều tộc người vùng cao. Trời càng lạnh, thắng cố càng ngon, thêm bát rượu ngô ấm nồng với người miền núi thực không có gì sánh bằng.
Những hương vị của đặc sản thắng cố khi ăn vào sẽ cho bạn một cảm nhận khác hẳn. Vì thế không phải tự nhiên mà nó lại trở thành món ăn nổi tiếng mà nhiều người muốn thưởng thức đến vậy.
Thắng Cố là món ăn đặc trưng của các dân tộc ở Hà Giang.
Hà Giang là một trong những tỉnh miền núi phía Bắc được biết đến với nhiều phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ, thơ mộng. Có thể kể đến như tam giác mạch Hà Giang, cao nguyên đá Đồng Văn, cột cờ Lũng Cú… Bên cạnh đó nơi đây là cái nôi của nhiều món ăn, đặc sản và hấp dẫn. Một trong kho tàng ẩm thực đặc sản đó phải nhắc tới “Thắng cố”, đây là món ăn ngon, lạ và thu hút bao khách du lịch từ miền khác đến thưởng thức.
Thắng Cố là đặc sản chỉ có miền núi mới có nên nhiều du khách từ miền xuôi hoặc từ nước ngoài tới đều thích thú, một món ăn dân dã có sức hấp dẫn đến lạ kì. Theo các già bản người H’Mông kể lại “Thắng cố”, nghĩa là canh xương. Trong nồi thắng cố gồm chủ yếu là xương, thịt gia súc cùng lục phủ ngũ tạng, chủ yếu là thịt ngựa. Theo dân gian truyền lại món thắng cố được người Mông mang theo về Việt Nam cách đây khoảng 300 năm và sự tích “nồi da xáo thịt” thời loạn lạc. Người H’Mông (Miêu) cũng nằm trong số sắc tộc bị săn lùng giữa các dân tộc buộc phải ly hương. Cuộc thiên di tán tác ấy đến khi lương thảo đã cạn, họ thịt cả những chiến mã để cứu quân lính. Không có xoong, chảo, họ đã dùng da ngựa làm thành cái chảo lớn và sử dụng toàn bộ con ngựa làm thực phẩm. Và từ đó đến nay, món thắng cố đã trở thành món ăn truyền thống của người H’Mông. Mỗi khi vào dịp lễ hội hoặc vào các chợ phiên vùng cao người ta thường tổ chức nấu thắng cố để phục vụ lễ hội và du khách.
Bí quyết nấu Thắng Cố gia truyền.
Chế biến thắng cố thật đơn giản nhưng để nấu ngon miệng thì vẫn cần bí quyết riêng cũng như kinh nghiệm. Những con bò hoặc ngựa sau khi giết mổ, người ta lọc thăn bắp và các phần nạc riêng ra để bán. Còn phần xương xẩu được chặt nhỏ, gân cốt bạc nhạc, mỡ và các loại thịt vụn được lọc ra cùng với tiết đông cắt thành miếng nhỏ cộng với tim gan phèo phổi thế là đủ nguyên liệu cơ bản để làm nên món Thắng cố.
Bếp dùng để nấu thắng cố là loại bếp lửa than, than phải “rực hồng”, dùng một cái chảo lớn (chảo phải cũ không được dùng chảo mới), cho tất cả các thứ như thịt thủ, thịt mông, tim, gan, lòng… vào chảo cùng lúc, xào lăn theo kiểu “mỡ ngựa rán ngựa” (dùng chính mỡ có trong thịt để xào, không thêm mỡ ở ngoài). Khi miếng thịt se se cạnh, người ta đổ nước vào chảo và cứ thế ninh sôi sùng sục hàng tiếng đồng hồ. Để nồi nước dùng được ngon, đầu bếp người H’Mông phải “chăm sóc” rất chu đáo: múc từng muỗng bọt ra để nước xương thêm ngọt, thêm trong. Các bộ phận như: lòng, tim, gan, tiết, thịt, xương, được cho vào sau cùng và đun nhừ, có thể cho thêm các loại rau.
Gia vị truyền thống gồm muối, thảo quả, địa điền, quế, lá chanh nướng thơm, tán nhỏ, ướp vào thịt trước lúc đem xào, mùi thơm của thảo quả, hạt dổi và củ sả, ớt, tiêu quyện với vị béo ngậy của thịt làm ấm lại không gian giữa tiết trời se lạnh. Khi ăn, chảo vẫn để trên bếp đun, ăn đến đâu múc ra bát đến đó. Thắng cố được múc ra bát cho thực khách luôn nóng bỏng, vừa ăn vừa thổi. Đàn ông H’Mông đi chợ Đồng Văn – Hà Giang đều mong được ăn một bát thắng cố, uống vài bát rượu với bạn bè. Người ta quan niệm ai có nhiều bạn thì người ấy được mời nhiều rượu. Người nào say khi về chợ là người tốt phúc bởi có nhiều bạn. Đó cũng là một nét văn hóa riêng của người Hà Giang. Đây là món ăn thường được làm vào các ngày lễ hội, lễ ăn thề bảo vệ rừng, những ngày có đông người như hội làng, dòng họ, hay ở chợ phiên.
Hướng dẫn nấu đặc sản Thắng cố.
Bước 1: Thịt và nội tạng ngựa các bạn rửa sạch. Sau đó, ướp chúng với các gia vị đã chuẩn bị sẵn.
Bước 2: Cho nguyên liệu vào một chiếc chảo, xào đều tay cho đến khi miếng thịt se se cạnh thì đổ nước vào chảo và đun sôi.
Bước 3: Khi sôi, để lửa nhỏ ninh thêm khoảng 1-2 tiếng rồi tắt bếp, trong khi ninh nhớ vớt bọt để nước được trong và ngọt.
Hiện nay, thắng cố không chỉ được biết đến là đặc sản nổi tiếng của vùng Tây Bắc mà món đặc sản này đã mặt ở rất nhiều nơi trên mọi miền tổ quốc. Hương vị đặc biệt của thắng cố là hương vị rất khó tả mà bất cứ thực khách nào đã từng được thưởng thức đều khó có thể quên.
